De Sperwer
Harlingen
Het is in 1900 geen slecht idee van Rommert Tigchelaar om een kruidenierswinkel in de Hoogstraat over te nemen. De straat is op dat moment namelijk de drukke doorgaande weg van Harlingen naar Leeuwarden – dat is nu bijna niet meer voor te stellen! R...
Hier schon mal ein Vorgeschmack
Het is in 1900 geen slecht idee van Rommert Tigchelaar om een kruidenierswinkel in de Hoogstraat over te nemen. De straat is op dat moment namelijk de drukke doorgaande weg van Harlingen naar Leeuwarden – dat is nu bijna niet meer voor te stellen! Rommert is geen subtiel man. Voor verschillende akkefietjes moet hij voor de rechtbank in Leeuwarden verschijnen. Zo heeft hij eens onvoldoende wisselgeld in huis voor een klant, waardoor zij hem 3½ cent schuldig blijft. Als ze elders spek heeft gekocht en weer kleingeld heeft, belooft ze, zal ze het geld alsnog brengen. Maar Rommert is ongeduldig. Als hij haar op straat tegenkomt vraagt hij luid of ze al spek heeft gekocht. Diezelfde dag smijt de vrouw bij hem een gulden op de toonbank, waarna een handgemeen ontstaat.
Het bedrijf sluit zich in latere jaren aan bij de Sperwer. Die keten wordt in 1928 opgericht door ondernemers die door samenwerking hun marktpositie willen verbeteren. Hun slogan is: 'De Sperwer spiedt naar wat U voordeel biedt'.
Het pand heeft behalve een muurreclame ook een baksteen met inscriptie: T.T. (Tjerk Tigchelaar) 24.5.1901. Naar de betekenis van die datum zoeken we nog!
Standorte
Alle Standorte anzeigen-
Gesneuveld op de dag van de bevrijding
Gesneuveld op de dag van de bevrijding
Op zondag 15 april 1945 – de dag die geldt als de bevrijdingsdag van Friesland – kwam hier in Kiesterzijl door Duits geweervuur Jitze Pieter van Dijk om het leven, toen de eenheid van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (NBS) waar hij deel van uit maakte, op een groepje zich terugtrekkende Duitse soldaten stootte.
In afwachting van de komst van de Canadezen, die Leeuwarden al hadden bereikt, wilden leden van de NBS Franeker alvast bezetten, nadat duidelijk was geworden dat de Duitsers de stad zonder strijd te leveren aan het verlaten waren en zich terugtrokken richting Harlingen.
Een groep van enkele tientallen NBS-ers, meest jongemannen uit de buurt, gekleed in blauwe overalls (het bekende NBS-uniform) vertrok aan het begin van de middag op de fiets vanuit Achlum. De bedoeling was om over de Slachtedijk naar de Rijksweg ten westen van Franeker te gaan, om van die kant de stad binnen te trekken. Ze waren bewapend met vanuit Engeland gedropte Enfield geweren, stenguns, handgranaten en een bazooka.
Toen ze net over de brug van Kiesterzijl waren, kwam er vanuit Franeker over de oude Rijksweg nog een verlaat groepje van zo’n twaalf Duitsers aanfietsen. Er ontstond een vuurgevecht, waarbij de NBS-ers dekking zochten in de berm. Jitze Pieter van Dijk, een 23-jarige boerenzoon uit Hitzum, bukte niet diep genoeg en werd dodelijk getroffen in zijn rug.
De NBS-ers trokken zich daarop terug, om lopend via de zuidelijker gelegen spoorbaan alsnog veilig in de stad te komen. De Duitsers reden door naar Harlingen, met achterlating van enkele slachtoffers. ’s Avonds keerden ze met versterking terug om hun kameraden op te halen. Inwoners van Herbaijum werden daarbij gebruikt als menselijk schild.
Het boerderijtje van Ale Houtsma, dat hierachter stond en waar de NBS-ers hun fietsen hadden achtergelaten werd als represaille in brand gestoken. Op datzelfde moment naderden de eerste Canadese verkenners Franeker al vanuit de richting Leeuwarden.
Na de oorlog is, tegenover het gemeentehuis, een straat naar Jitze Pieter van Dijk genoemd. Van Dijks ouderlijke boerderij in Hitzum was een belangrijke uitvalsbasis van het plaatselijke verzet. In het hooi lagen de gedropte wapens verborgen.
In der Nachbarschaft
Alle Routen ansehen-
Waddenzeedijk - Herbaijum | Elfstedenpad: etappe 9
Waddenzeedijk - Herbaijum | Elfstedenpad: etappe 9(18.0 km)Kimswerd