Schalsumermolen
Schalsum
Poldermolen. Vaak op zaterdag middag te bezichtigen en op afspraak. Molenaar Durk Piersma.
De Schalsumermolen is een poldermolen ten oosten van het dorpje Schalsum in de Nederlandse provincie Friesland.
De molen ligt even ten noorden van de Rijksstraatweg tussen Franeker en Dronrijp en even ten zuiden van de A31. De molen werd in 1801 gebouwd en heeft tot in de jaren zeventig van de twintigste eeuw de Grote Schalsumer Polder bemalen, later met behulp van een elektromotor. Vroeger was de molen ook uitgerust met zelfzwichting. In 1977 werd de molen eigendom van de Stichting De Fryske Mole. Deze liet de molen restaureren en hierbij werd weer een Oudhollands gevlucht met zeilen aangebracht. Ook werd de molen maalvaardig in een circuit gemaakt omdat door peilverlagingen de molen als maalwerktuig niet langer te handhaven was.
De molen voert het water op met een vijzel en de roeden hebben een lengte van ruim 20 meter. Een vrijwillig molenaar laat de molen zeer regelmatig malen en geeft op zaterdag les aan aankomende vrijwillige molenaars.
- Afstand tot jouw locatie:
Hier finden Sie Schalsumermolen
De SchalsumermolenRijksstraatweg
8813 JH Schalsum Route planen
vanaf jouw locatie
Standorte
Alle Standorte anzeigen-
Poldermolen De Hatsumermolen
Poldermolen De HatsumermolenDe molen werd in 1878 door N.J. Osinga gebouwd als opvolger van een spinnenkopmolen. Hij bemaalde voorheen de 60 ha. grote polder ‘Sikma’ rondom de boerderij ‘Hommema State’. Op afspraak te bezichtigen.
Dronryp -
Westhoek: verzilting
Inhalte können nicht angezeigt werden, da die Cookies nicht akzeptiert wurden. Wenn Sie sich dieses Video trotzdem anschauen möchten, akzeptieren Sie bitte die Cookies.
Westhoek: verzilting
(beluister hier het audioverhaal)
Al eeuwenlang plukken kustbewoners vruchten van deze bodem, die ooit zee was. En dat is letterlijk zo, de (poot)aardappelteelt van deze streek is bijvoorbeeld van wereldklasse. Toch is er ook een keerzijde. Het zoutgehalte in kustgebieden neemt namelijk zo ver toe dat problemen ontstaan in de landbouw.
Je kunt je wel voorstellen wat er gebeurt als een gewas teveel zout krijgt. In dit gebied hier rond Westhoek komt het zoute grondwater gelukkig niet zo hoog dat de wortels van de gewassen erin groeien. Maar in de zomer kunnen boeren hun droge akkers soms niet beregenen met water uit de sloten en vaarten omdat het zoutgehalte te hoog is.
Het Wetterskip zet deze pomp hier beneden bij het veerooster (en andere stuwen en opmalingen in heel Friesland) in tegen de verzilting, door de vaarten en kanalen door te spoelen met zoet water dat uit de Friese boezem komt.
De Friese boezem is de benaming voor de aan elkaar verbonden kanalen en meren in Friesland met een streefpeil van 0,52 meter onder Normaal Amsterdams Peil (NAP). Dat NAP is het nulpunt dat we in Nederland gebruiken om hoogtes met elkaar te vergelijken. Een onmisbaar instrument.
Het zoete water dat naar deze polder komt, die in de jaren zeventig van de vorige eeuw van de boezem is afgesloten, wordt bij de sluis van Wier 6 km verderop ingelaten. Het zoute water stroomt naar het gemaal in Zwarte Haan en vandaar naar zee. Probleem opgelost, voor even.
De toenemende zeespiegelstijging zorgt voor een hogere druk van het zoute zeewater op de kustgebieden. De bodem van het land klinkt in, en daalt ook door delfstoffenwinning, en het zoute grondwater zit dus dichterbij de oppervlakte. De zoete laag boven het zoute grondwater wordt ook nog eens dunner omdat de zomers tegenwoordig vaak erg droog zijn.
Het probleem speelt niet alleen hier, maar wereldwijd. Er wordt daarom steeds vaker gekeken naar zouttolerante gewassen voor de toekomst, gewassen die goed tegen zout kunnen dus. Want doorspoelen met zoet water werkt wel, maar het is ook een kostbare manier. Ook op andere manieren wordt daarom al meer zoet water vastgehouden, door bijvoorbeeld oevers te verbreden.
Ingesproken door:
Nienke Brokke beschrijft zichzelf als een kunstenaar die gaat waar het verhaal is. Haar werk uit zich van video-installaties tot land-art. Nienke organiseert buurtprojecten waarbij ze met de bewoners iedere beeldende discipline gebruik om hun verhalen samen te verbeelden. Van animatiefilms tot zandsculpturen.In 1997 studeerde zij af op de Rietveld theatervormgeving/Art-direction. Joop was daarbij de examinator. 17 jaar na dato nam hij contact op omdat haar examenwerk hem bijgebleven was. “Joop was bevlogen met veel ervaring en verstand van uiteenlopend theater en kunstdisciplines. Een man met twee blote voeten stevig op de grond.
Vanaf de eerste ontmoeting was het alsof hij familie van me was. Hartelijk, oude jongens krentenbrood zeg maar. We bespraken grootse plannen. Verfrissend voor mij om mee te gaan in zijn onstuitbare enthousiasme en projecten te bedenken.”
Dit verhaal is onderdeel van de route Gemalen Verhalen van Sense of Place
Al eeuwenlang plukken kustbewoners vruchten van deze bodem, die ooit zee was. En dat is letterlijk zo, de (poot)aardappelteelt van deze streek is bijvoorbeeld van wereldklasse.
Westhoek -
De Borgmolen
De BorgmolenDe Borgmolen werd in 1895 gebouwd ter bemaling van de voormalige polder De Nije Borgkrite. Vanaf 1954 was hij niet meer maalvaardig. Als gevolg van he...
Grou -
Poldermolen Terpzigt
Poldermolen TerpzigtDe molen werd in 1981 gerestaureerd en is officieel op 27 mei 1981 met een rondmaal-circuit weer in werking gesteld. De molen is de kleinste spinnenkop van Fryslân. Op afspraak te bezichtigen.
Marssum -
Gemaal Roptazijl
Gemaal RoptazijlTjerk Hiddes vertelt het bijzondere verhaal achter het Roptasyl. Nu zie je er niet veel van terug, maar in de 17e eeuw was het syl het toneel van ruzies tussen Harlingen en Franeker.
Wijnaldum -
Poldermolen de Marsumer Molen
Poldermolen de Marsumer MolenDe molen werd in 1903 gebouwd door molenmaker J.H. Westra uit Franeker voor de bemaling van de voormalige Marssummerpolder. Jaarlijks tussen 1 mei en 1 oktober is de eerste zolder van deze molen beschikbaar als bijzonder sfeervolle trouwlocatie.
Marsum -
Froskepôlle molen
Froskepôlle molenFroskepôlle molen is een poldermolen op het recreatiegebied de Froskepôle aan de oost kant van Leeuwarden. De functie is het doormalen van de vijvers op De Froskepôlle: vanaf 1962 is de molen geregeld in gebruik en op afspraak geopend voor bezichtiging.
Leeuwarden -
Poldermolen Heechhiem
Poldermolen HeechhiemHeechhiem is een poldermolen nabij het Friese dorp Deinum, dat in de Nederlandse gemeente Waadhoeke ligt. Functie is het bemalen van de Heechhiemsterpolder. Op afspraak te bezichtigen.
Deinum
In der Nachbarschaft
-
Mini fiets- en wandelvakantie Friesland - Etappe 3
Mini fiets- en wandelvakantie Friesland - Etappe 3(60.0 km)Koarnjum -
Witmarsum-Leeuwarden | Canadian Trail: etappe 5
Witmarsum-Leeuwarden | Canadian Trail: etappe 5(43.4 km)Witmarsum